మానస మధనం ! గహనం!
మానస మధనం ! గహనం! (Author: పాణ్యం దత్త శర్మ)
ప్రఖ్యాత సైకియాట్రిస్ట్‌ పరంజ్యోతి తన ఆఫీసులో కన్సల్టింగ్‌ రూములో కూర్చున్నాడు. అది డి. డి. కాలనీ (దుర్గాబాయి దేశ్‌ముఖ్‌ కాలనీ) లోని ఒక ఇండివిడ్యువల్‌ ఇల్లు. ముందువరండాను పేషంట్ల వెయిటింగ్‌ రూమ్‌గా, ముందుగది ఆఫీసుగా చేసుకున్నాడాయన. వరండాకున్న గ్రిల్స్‌కు 2 I 2 కొలతల టేకు పలక సన్నని ఇనుపవైర్లతో బిగించి ఉంది. దానికి నల్లరంగు పెయింట్‌ వేసి, దాని మీద తెల్లని అక్షరాలు రాసి ఉన్నాయి.
‘‘డా. ఆకెళ్ల పరంజ్యోతిస్వరూప్‌, ఎం. డి. (సైకియాట్రీ) (ఓఎస్‌ఎమ్‌), మానసికి వైద్య నిపుణులు. ’’
పరంజ్యోతి ఎమ్‌. ఎ. సైకాలజీ కూడా చేశాడు. చాలా కేసుల్లో సైకియాట్రిస్ట్‌లకు సైకాలజిస్టుల సహకారం అవసరం అవుతుంది. మరెందుకు ఎవరి దగ్గరకో వెళ్లడం అని ఆయనే దాన్ని పూర్తి చేశాడు. కాని, ఎందుకో ఆ డిగ్రీని తన నేమ్‌ ప్లేట్‌ మీద రాసుకోలేదు!
బయట ఆయన అసిస్టెంటు రాజీవలోచన ఒక టేబుల్‌ వేసుకుని కూర్చుని ఉంది. ఆమె డాక్టరుగారికి పి. ఎ., రిసెప్షనిస్టు, వాట్‌నాట్‌? ఆ అమ్మాయికి ఇరవై ఆరేళ్లుంటాయి. బి. ఎస్సీ చేసి, కంప్యూటర్‌ కోర్సు కూడ చేసింది. కేసుల వివరాలన్నీ, వాటికి ఒక కోడ్‌ నంబరు ఇచ్చి, సిస్టమ్‌లో ఫీడ్‌ చేస్తుంది. వచ్చిన వారి దగ్గర డాక్టరు గారి కన్సల్టేషన్‌ ఫీజు ఐదు వందల రూపాయలు వసూలు చేస్తుంది.
ఒక్కసారి కడితే చాలు, ఎన్నిసార్లు డాక్టరు గారి వద్దకు వచ్చినా, మళ్లీ కట్టనక్కరలేదు. వేరే డాక్టర్లయితే పదిహేనురోజుల తర్వాత మళ్లీ కట్టించుకుంటారు. పరంజ్యోతిగారి ప్రొఫెషనల్ ఎథిక్స్‌ అలా ఉంటాయి. మందులు రాసిస్తే మటుకు రోడ్డుకటువైపున్న ‘మెడ్‌ప్లస్‌’లో కొనుక్కోమంటారు.
ఇల్లుకూడా అదే! డాక్టరుకు వెనకవైపు. ఆయన, ఆయన భార్య శశికాంత మాత్రమే ఉంటారు. వారికి ఒక్కడే కొడుకు ఆశిష్‌. భారతదేశంలోని అత్యంత ప్రముఖ సైకియాట్రిస్ట్‌లలో ఒకరైన డా. ఆశిష్‌ సాయ్‌ పేరునే కొడుక్కు పెట్టుకున్నాడు పరంజ్యోతి. ఆశిష్‌ సాయ్‌ భారత్‌లోని ‘‘కాంపోస్‌ మెంటిస్‌’’ అనే సంస్థ వ్యవస్థాపక అధ్యక్షుడు.
అది ప్రపంచంలోని ప్రముఖ న్యూరో సైకియాట్రిక్‌ క్లినిక్‌లలో ఒకటి పరంజ్యోతి ఆయనకు అభిమాని.
ఆశిష్‌, ఆ అబ్బాయి భార్య పరాజ్ఞ్మఖి, ఇద్దరూ ఆస్ట్రేలియాలో డాక్టర్లు. ఇద్దరూ పీడియాట్రిక్స్‌ (చిన్నపిల్లల వైద్యం)లో పి. జి చేశారు. వారికి పదేళ్ల బాబు విబుధ్‌.
ఇంటిముందు పోలీస్‌ ఇన్నొవా ఆగింది. తెల్లని వాహనం మీద ‘రాచకొండ పోలీస్‌ కమిషనరేట్‌’ రామంతపూర్‌ పోలీస్‌’ అని రాసి ఉంది.
డ్రైవర్‌ దిగి, అటువైపు వెళ్లి, తలుపు తెరిచి పట్టుకున్నాడు వినయంగా. రామంతపూర్‌ ఎ. సి. పి. ప్రదీప్‌ కులకర్ణి దిగాడు. డ్రైవర్‌ కుడికాలు నేలమీద టక్కున కొట్టి. ఆయనకు సెల్యూట్‌ చేశాడు.
‘‘నీవు వెయిట్‌ చెయ్యి మాంకాళీ! నేను డాక్టర్‌గారిని కలిసి వస్తాను’’ అన్నాడు ఎ. సి. పి.
ఎ. సి. పి. ఎత్తుగా బలంగా ఉన్నాడు. ఉత్తరాది వాడేమో మీసాలు లేకుండా క్లీన్‌ షేవ్‌ చేసుకున్నాడు. వరండాలోకి ప్రవేశించేముందు డాక్టర్‌గారి నేమ్‌ ప్లేట్‌ మీద ఉన్నది చదివి, తల పంకిస్తూ లోపలికి వెళ్లాడు.
రాజీవలోచన ఆయన్ను చూసి ఆశ్చర్యపోయింది. ‘‘రండిసార్‌, ఏంకావాలి? ’’ అనడిగింది మర్యాదగా.
ప్రదీప్‌ కులకర్ణి నవ్వాడు ’’ఆయన నవ్వు అందంగా ఉంది. ఆయన కూడా’’ అనుకుంది అసిస్టెంటమ్మాయి. ‘‘పోలీస్‌ ఆఫీసర్లు సినిమాల్లోనే కాదు, నిజ జీవితంలో కూడా హ్యాండ్‌ సమ్‌ గైస్‌ ఉంటారన్నమాట! ’’ అనుకొని నవ్వుకుంది.
‘‘డాక్టర్‌ గారిని కలవాలి, మిస్‌...? ’’ అన్నాడు ఎ. సి. పి.
‘‘మిస్‌ రాజీవలోచన డాక్టరుగారి పి. ఎ. ను’’ అన్నదామె. ‘‘ఫైవ్‌ హండ్రెడ్‌ రూపీస్‌ కట్టండి’’ అని అలవాటు ప్రకారం అనబోయి ‘‘మీరెవరో వివరాలు చెబితే... ’’ అని అడిగింది.
ఆయన తన పేరు, హోదా, చెప్పాడు. ఆ అమ్మాయి లోపలికి వెళ్లింది.
‘‘సార్‌, రామంతపూర్‌ ఎ. సి. పి. గారట, మిమ్మల్ను కలవడానికి వచ్చారు. ’’ అన్నది, గొంతు తగ్గించి, ‘‘కన్సల్టేషన్‌ ఫీజు....? ’’ అని తటపటాయిస్తూంటే, ‘‘విజిట్‌ పర్సనలా, డిపార్ట్‌మెంటలా అడుగురాజీవా! పర్సనల్‌ అయితే నిర్దాక్షిణ్యంగా వసూలు చేయి. లేకపోతే వద్దు’’ అన్నాడాయన నవ్వుతూ.
ఆమె బయటికివెళ్లి అదే విషయం అడిగితే, ఎ. సి. పి. నవ్వి ‘‘దేవుని దయవల్ల నాకు పర్చనల్‌ ప్రాబ్లమ్స్‌ లేవు లెండి’’ అన్నాడు.
‘‘ప్లీజ్‌ గో ఇన్‌సైడ్‌ సర్‌’’ అన్నది అసిస్టెంటు.
ఎసిపి లోపలికి వెళ్లి డాక్టరుకు విష్‌ చేశాడు. తనను తాను పరిచంయ చేసుకున్నాడు.
‘‘చెప్పండి ఎ. సి. పి. గారు! నేను ఏ విధంగా మీకు సాయపడగలను? ’’ అన్నాడు డాక్టర్‌.
‘‘గత కొద్దికాలంగా సొంత తల్లిదండ్రులనే పరమ కిరాతకంగా హత్య చేస్తున్న కేసులు వస్తున్నాయి సార్‌. వీటి వెనుక సైకియాట్రిక్‌ కోణం ఏదైనా ఉందేమో తెలుసుకొమ్మని మా డిప్యూటీ కమీషన్‌ గారు నన్ను ఆదేశించారు. నగరంలో మీరు పేరుపొందిన సైకియాట్రిస్ట్‌ అని విని మీ దగ్గరకు వచ్చాను’’ అన్నాడు ఎ. సి. పి.
‘‘ధాంక్‌ యు ఆఫీసర్‌! కొన్ని కేసుల వివరాలు చెప్పండి ప్లీజÊ’’
పోలీసాయన గొంతు సవరించుకుని చెప్పసాగాడు.
‘‘వనస్థలిపురంలోని సచివాలయ నగర్‌లో ఇరవై రెండేళ్ల తేజ అనే కుర్రాడు వాళ్లమ్మను, ఆమె నిద్రిస్తూండగా, తన క్రికెట్‌ బ్యాట్‌తో పలుసార్లు మోది, చంపేశాడు. వాడు పరారీలో ఉండగా వెతికి పట్టుకున్నారు మా వాళ్లు. ’’
‘‘వాడు నేరం ఒప్పుకున్నాడా? ’’
‘‘లేదండి! మా ఇన్‌వెస్టిగేషన్‌లో తేలిందేమంటే, వాడినాన్న దుబాయ్‌లో పనిచేస్తాడట. వాళ్లమ్మ, పక్కింటి అంకుల్‌ జమురయ్య అనే అతనితో సన్నిహితంగా ఉంటుందట. దీన్ని గురించి తల్లీ కొడుకులకు ఎప్పుడూ వాగ్వివాదం జరిగేదట. ’’
‘‘ఆమెకు ఎంత వయసుంటుంది? ’’
‘‘నలభై ` నలభై ఐదు మధ్య ఉండొచ్చునండి. ’’
‘‘ఓ. కె. మరో కేసు గురించి చెప్పండి. ’’
‘‘చాంద్రాయణగుట్టలో షబ్నం అనే అమ్మాయి తన తండ్రి ఇనాయతుల్లా అహ్మద్‌ను, టీలో విషం కలిపిచ్చి చంపేసింది. ’’
‘‘వాళ్ల కుటుంబం బ్యాక్‌గ్రౌండ్‌ విచారించారా? ’’
‘‘అవును డాక్టర్‌ తండ్రి తాగుబోతట. చికెన్‌ మటన్‌ అమ్మే షాపునడుపుతాడట. కుటుంబాన్ని పోషించకుండా, సంపాదనంతా తాగడానికే తగలేస్తాడట. పైగా తల్లి హసీనాబేగంను శారీరకంగా హింసిస్తాడట. ఒకరోజు తాగిన మత్తులో తనమీద కూడ అత్యాచారం చేయబోయాడొకసారని ఆ అమ్మాయి మావాళ్లతో చెప్పిందట. మా నాన్న ప్రవర్తనతో విసిగిపోయానని, వాడు ‘చస్తేగాని మా కుటుంబం ప్రశాంతంగా ఉండలేమని తన కన్‌ఫెషన్‌లో చెప్పింది షబ్నం. ’’
‘‘ఈ రెండు కేసుల్లో నిందితులు చదువుకున్నవారేనా? ’’
‘‘తేజ, బద్రుకా కాలేజ్‌లో బి. కాం. కంప్యూటర్స్‌ చేసి, రామోజీ ఫిల్మ్‌సిటీలో అకౌంట్స్‌లో పనిచేస్తాడట. షబ్నం పెద్దగా చదువుకోలేదు. సంతోష్‌ నగర్‌లోని ఒక కంగన్‌ హాల్‌లో (గాజుల షాపులో సేల్స్‌ గర్ల్‌ అట). ’’
‘‘గుడ్‌! మీరు చెప్పినదాన్ని బట్టి, ఇలాంటి కేసులు బోత్‌ సైకలాజికల్‌ అండ్‌ సైకియాట్రిక్‌కు సంబంధించినవి. మీరు న్యూస్‌ పేపర్స్‌లో చదివే ఉంటారు. ఇ చంపారన్‌ అనే చోట లాలన్‌ పండిట్‌ అనే కుర్రవాడు, తన తండ్రి లాల్జీపండిట్‌ను, ఆయన నిద్రలో ఉండగా, పదునైన కత్తితో, గొంతుకోసి చంపాడు. కారణం. ఆయన వీడికి సెల్‌ఫోన్‌ కొనుక్కోడానికి డబ్బివ్వలేదని. ’’
‘‘వెంకోబట్టై అనే తమిళనాడులోని గ్రామంలో కె. కురుప్పసామి అనే కుర్రవాడు, తనతండ్రి కె. కృష్ణసామిని, తన స్నేహితుడిసాయంతో, గొంతు నులిమి చంపాడు. తండ్రి, వ్యాపారంలో వచ్చే డబ్బును కుటుంబానికివ్వకుండా నిర్లక్ష్యం చేయడం వల్ల కరుప్పసామి నాన్నమీద కోపం పెంచుకున్నాడు. ’’
‘‘నేను చదవలేదు డాక్టరుగారు’’ అన్నాడు ఎ. సి. పి.
‘‘నేను ఈ రకం నేరాలు క్లిప్పింగ్‌లను ఫైల్‌ చేయిస్తాను లెండి. మా వృత్తిలో ఇలాంటివి పనికొస్తాయి. మీరట్‌ (యు. పి)లో చంద్రపాల్‌ అనే పోస్ట్‌మ్యాన్‌ను అతని కొడుకు తరుణ్‌పాల్‌ కిరసనాయిలు పోసి తగలబెట్టేసి, అడవిలో కాలిన శవాన్ని పడేశాడట. హిందూస్తాన్‌ టైమ్స్‌లో (ఫిబ్రవరి 19, 2018)లో ఈ వార్త వచ్చింది’’ అన్నాడు పరంజ్యోతి ఒక ఫైలులో చూస్తూ. ‘‘తండ్రి ఛస్తే, ఆ ఉద్యోగం తనకొస్తుందని. ’’
‘‘ఎంత కోపం ఉన్నా, సొంత తల్లిదండ్రులను.... ’’
‘‘ఇది ఈనాటిది కాదండి గ్రీకు ట్రాజెడీ నాటకాలలో సింహభాగం ఇలాంటివే. ముఖ్యంగా మన భారతదేశ రాజవంశాలలో తండ్రిని చంపి సింహాసనం అధిరోహించడం ఉండనే ఉంది. ‘‘ది మ్యాన్‌ హుకిల్డ్‌ హిజ్‌ దా’’ అన్న వాక్యాన్ని మొదట ప్రయోగించినవాడు ‘‘సెనెకా’’ అన్న నాటకాన్ని రాసిన ‘‘సోఫో కిల్స్‌’’
‘‘ఈ హత్యలను సైకియాట్రీ పరంగా విశ్లేషించండి ప్లీజ్‌’’
‘‘ఏం లేదండీ. పితృస్వామ్య కుటుంబాలలో తండ్రి ఆధిపత్యం బలంగా ఉంటుంది. తల్లి, పిల్లలు ఆయనంటే భయపడుతుంటారు. కాని, బాద్యతలేకుండా, తల్లిని కొట్టడం, కుటుంబాన్ని నిర్లక్ష్యం చేయడం ఇలాంటిది పిల్లలకు వేదన కలిగిస్తాయి. చాలామంది సహిస్తూ పెరుగుతారు. కాని కొందరు సహనం నశించి, పేరెంట్‌ని హత్య చేయడానికి వెనుకాడరు. తండ్రి చస్తే గాని తనకు అధికారం రాదు. లేదా స్వేచ్ఛలభించదు అనే భావన ప్రతికూతురు, కొడుకూలోను అంతర్లీనంగా ఉంటుందంటాడు సిగ్మండ్‌ ఫ్రాయిడ్‌ ఆయన తెలుసుకదా మీకు? ’’
‘‘ఆయన మనస్తత్వ శాస్త్ర పితామహుడు కదండీ! ’’
‘‘గుడ్‌ ‘‘పేరంటల్‌ టైరనీ’’ అన్న పదబంధాన్ని మొదట వాడిన రచయిత్రి, ప్రఖ్యాత ఫెమినిస్టు, వర్జీనియా వూల్ఫ్‌. దానికర్థం ‘‘తల్లిదండ్రుల దుర్మార్గం. ’’
‘‘వండర్‌ఫుల్‌ కాయినేజ్‌ డాక్టరుగారు. దీన్ని బట్టి, తల్లిదండ్రుల క్యారెక్టర్స్‌ మంచివి కాకపోవడం, పిల్లలనేర ప్రవృత్తికి దారితీస్తుందనుకోవచ్చా? ’’
‘‘ఎక్జాక్ట్లీ ఆఫీసర్‌! ఆ మధ్య ‘‘నవ్య’’ వీక్లీలో ఒక నవల సీరియల్‌గా వచ్చింది. మీరు పుస్తకాలు, పత్రికలు చదువుతారా? ’’
‘‘మాకంత టైం ఎక్కడుంటుందండి? ’’
డాక్టర్‌ పరంజ్యోతి నవ్వాడు. ‘‘నిరంతరం నేరాలు, నేరస్థులతో డీల్‌ చేసే వృత్తి మీది. దానికి మానవ స్వభావాన్ని స్టడీ చేయడం బాగా తోడ్పడుతుంది. దానికి సాహిత్యం మంచి సాధనం. ’’
‘‘మీరు బాగా లిటరేచర్‌ చదువుతారా సార్‌! ’’
‘‘ఎస్‌ అండి. ఇటీజ్‌ ఎ పార్ట్‌. యాన్‌ ఇంపార్టెంట్‌ పార్ట్‌ ఆఫ్‌ అవర్‌ జాబ్‌! ’’
‘‘నమ్మలేకపోతున్నాను’
‘‘మా సైకియాట్రీకి, సైకాలజీకి రా మెటీరియల్‌నందించే ల్యాబ్‌ ఏమిటనుకున్నారు ఎ. సి. పి? నథింగ్‌ బట్‌ లిటరేచర్‌. మా కేస్‌ స్టడీస్‌ అన్నీ సాహిత్యం నుండే తీసుకుంటాము. ’’
‘‘దటీజ్‌ ఆసమ్‌. ఇంతకూ ఇందాక ఏదో సీరియల్‌ గురించి.... ’’
‘‘అవును మధ్యలో డైవర్ట్‌ అయ్యాము. దీన్నే డైగ్రెషన్‌ అంటారండి. అఫ్‌కోర్స్‌. ఇది రెలెవెంట్ డైగ్రెషనే అనుకోండి! ఆ నవల పేరు ‘‘దొంగతల్లిదండ్రులున్నారు జాగ్రత్త! ’’
‘‘టైటిలే చిత్రంగా ఉందే. ’’
‘‘అవును దాన్ని రాసింది ముప్పాళ రంగనాయకమ్మ గారు. ఆమె వర్జీని యావూల్ఫ్‌ కంటె రెండింతలు ఫెమినిస్టు. కరడుగట్టిన కమ్యూనిస్టు కూడా. ఆ నవల్లో ఆమె తల్లిదండ్రులు ఎంత స్వార్థపరులుగా ఉంటారో, తమ సొంత పిల్లలలో కొందరిపై వివక్ష ఎలా చూపుతారో ఫిక్షన్‌గా ఆవిష్కరించారు. ’’
‘‘కొడుకు నిష్ప్రయోజకుడు. కూతురు చదువుకొని జాబ్‌ చేస్తుంది. ఆమెకు పెళ్లి చేసి పంపిస్తే, తమకు జరుగుబాటు ఎలా అని, ఆ అమ్మాయికి పెళ్లి సంబంధాలు చూడని తల్లిదండ్రులున్నారు సమాజంలో. ’’
‘‘మైగాడ్‌! ’’ అని ఆశ్చర్యపోయాడా పోలీస్‌ అధికారి.
డాక్టర్‌ పరంజ్యోతి కొనసాగించాడు.
‘‘ఆది శంకరాచార్యులవారు ఒక మాటన్నారు. ‘‘కుపుత్రోజాయేత క్వచిదపి కుమాతాన భవతి’’ అని
‘‘ప్లీజ్‌ ఎక్స్‌ప్లెయిన్‌ సార్‌’’
‘‘చెడ్డ కొడుకులు ఉంటారేమోగాని, చెడ్డ తల్లి మాత్రం ఉండదు. ’’
‘‘ఎంత బాగా చెప్పారండీ ఆయన’’
‘‘కాని మీరు చెప్పిన కేసులోనే ఉంది కదా చెడ్డ తల్లి! వనస్థలిపురంలో ఆ తేజ అనే అబ్బాయి వాళ్లమ్మను ఎందుకు చంపాడు? తల్లి పక్కింటాయనతో అక్రమ సంబంధం పెట్టుకుందనే కదా? మరి ఆమె ‘కుమాత’ కాదా? శంకరాచార్యుల కాలం నాటి ప్రమాణాలు వేరు, మానవ సంబంధాలు వేరు. ’’
‘‘కొడుకు, కొడలూ ఏకాంతంగా ఆనందిస్తే చూడలేని తల్లులున్నారు. తన అక్రమ సంబంధానికి అడ్డుగా ఉన్నారని సొంత పిల్లలనే కడతేర్చే తల్లులులేరా?
‘‘నిజమేనండి’’
‘‘ఆ షబ్నం అనే అమ్మాయి, తండ్రిని ఎందుకు చంపింది? సంసారాన్ని గాలికొదిలేసి తల్లిని తాగి తంతూ, తన పైనే అత్యాచారం చేయబోయాడా దుర్మార్గపు తండ్రి. ’’
‘‘మరేమనుకోకండి డాక్టర్‌! వారి నేర ప్రవృత్తిని మీరు సమర్థిస్తున్నారా? ’’
‘‘లేదండి వారి మానసిక స్థితికి దారితీసిన పరిస్థితిని విశ్లేషిస్తున్నాను. మా వృత్తే అదనుకోండి. ’’
‘‘మరి ఇలాంటి కేసులను అరికట్టాలంటే ఏం చెయ్యాలంటారు? ’’
‘‘అందరూ హత్యలవరకు వెళ్లరుసార్‌. కొందరు మీకు కంప్లెయింట్‌ ఇస్తారు. అప్పుడా పేరెంట్స్‌ను పిలిపించి వారికి కౌన్సిలింగ్‌ ఇవ్వాలి. వారి పద్ధతి మార్చుకోకపోతే పిల్లలు పర్వర్టెడ్‌ మైండ్స్‌గా మారతారని హెచ్చరించాలి. ప్రవచన కర్తలు, వ్యక్తిత్వ వికాస నిపుణులు చక్కని మానవ సంబంధాలను సమాజంలో నెలకొల్పడానికి తమవంతు కృషి చేయాలి. ’’
‘‘బాగా చెప్పారు’’
‘‘మా చిన్నప్పుడు హైస్కూల్లో ‘‘మారల్ ఇన్‌స్ట్రక్షన్‌’’ అనే క్లాసుండేది. ‘ఎమ్‌. ఐ. పీరియడ్‌’’ అనేవాళ్లం. దానికి ప్రత్యేకంగా సబ్జెక్ట్‌ టీచర్‌ అంటూ ఎవరూ ఉండేవారు కారండి. ఎవరో ఒక టీచర్‌, ఆయన డ్రిల్లు మాస్టరయినా కావచ్చు. వచ్చి, పిల్లలకు నాలుగు మంచి మాటలు చెప్పేవారు. ’’
‘‘ఇప్పుడలాంటిదేమీ లేదనుకుంటానండి. ’’
‘‘మన సినిమాల్లో ‘‘చెడు’నే గ్లోరిఫై చేస్తున్నారు సర్‌. ఒకప్పుడు హీరోలు దేశభక్తి, సమాజ సేవ, అన్యాయాన్ని ఎదిరించడం వంటి వర్ఛూస్‌ను కలిగి ఉండేవారు. ఇప్పుడు? ఎర్రచందనం స్మగ్లింగ్‌ను ఒక వీరోచిత కార్యంగా వెలగబెట్టిన, అచ్చుముష్టివాడి గెటప్‌లో, దొడ్డికాళ్ళతో నడిచే ఒక హీరోను జాతీయ ఉత్తమ నటుడిగా సెలెక్ట్‌ చేశారు. దాన్నే హీరోయిజమ్‌ అనుకొని యువత అనుసరిస్తే? నటన పరంగా విలువలు చూస్తారుగాని, పాత్ర క్యారెక్టర్‌ పరంగా చూడరని మీరు సమర్థించవచ్చు. నటులు సమాజాన్ని ప్రభావితం చేస్తారు సార్‌! ’’
‘‘యు ఆర్‌ రైట్‌, డాక్టర్‌! ’’
‘‘ఇలాంటి కేసుల్లో నా సేవలు అవసరమైతే, నిస్సంకోచంగా పిలవండి ఆఫీసర్‌! ఐ లుక్‌ పార్వర్డ్‌ టు యువర్‌ కాల్‌! ’’
‘‘దటీజ్‌ వెరీ నైస్‌ ఆఫ్‌ యు డాక్టర్‌! తప్పకుండా! షల్‌ ఐ టేక్‌ లీవ్‌? ’’ అంటూ ఆ అపర ధన్వంతరికి నమస్కరించి వెళ్లిపోయాడు ఎ. సి. పి. ప్రదీప్‌ కులకర్ణి! ’’
***
కాసేపు తర్వాత, రాజీవలోచన లోపలికి వచ్చింది.
‘‘సార్‌ ఎవరో ఇద్దరు లేడీస్‌ వచ్చారు. పంపమంటారా? ’’
‘‘ఒక్క పదినిమిషాలు రాజీవా! నాలుగు బిస్కెట్లు, టీ తెమ్మని చెప్పు లోపల మేడమ్‌గారికి. ’’ అన్నాడాయన.
ఐదు నిమిషాల్లో డాక్టరు గారి భార్య శశికాంత ఒక ప్లేట్‌లో, కొన్ని గుడ్‌ డే బిస్కట్లు, రెండు మీడియం సైజు పింగాణీ మగ్గులలో పొగలు కక్కే ‘టీ’ తెచ్చింది.
‘‘ఎవరండీ ఆయన? చాలాసేపు మాట్లాడుతున్నారు? ’’ అన్నదామె నవ్వుతూ.
‘‘పోలీస్‌ డిపార్ట్‌మెంట్‌ నుంచి శశీ, చాలా రోజుల తర్వాత యాక్చుయల్‌ పేషంటు కాకుండా, నా సబ్జెక్ట్‌కు సంబంధించిన అనలైజేషన్‌ చేసే అవకాశం వచ్చింది. ’’
‘‘వినబడుతూ ఉండిరదిలెండి’’ అన్నదామె.
ఆయన బిస్కెట్స్‌ తిని, టీ తాగాడు. ఆమె ఆయనతోబాటు టీ మాత్రమే తాగింది.
‘‘లంచ్‌కు ఏం చేసుకుందాం? ’’ అనడిగింది.
‘‘నీవేదో అనుకునే ఉంటావు కదా ఈ పాటికే’’ అన్నాడాయన నవ్వుతూ.
‘‘లేత వంకాయలు తెచ్చాను మొన్న ‘‘రెలయన్స్‌ ఫ్రెష్’లో వాంగీ బాత్‌ చేసి, ఉలవచారు పాకెట్‌ ఉంది, ఉలవచారు చేద్దామనుకున్నా’’
‘‘దటీజ్‌ వండర్‌ఫుల్‌! ’’ అన్నాడాయన. ఆమె లోపలికి వెళ్లింది.
***
ఇద్దరు ఆడవాళ్లు లోపలికి వచ్చి ఆయనకు నమస్కరించారు. ఇద్దరూ ముప్ఫై లోపే వయస్సులో ఉన్నారు. ఒకామె సన్నగా పొడుగ్గా ఉంది. ఇంకొకామె తెల్లగా బొద్దుగా ఉంది. ఆమె ముఖం పీక్కుపోయి కళా విహీనంగా ఉంది. కళ్ల క్రింద నల్లని చారలు. సరిగ్గా నడవలేపోతోంది.
‘‘కూర్చోండమ్మా’’ అన్నాడు డాక్టరుగారు. ‘‘చెప్పండి! ఏమిటి మీ సమస్య? ’’
తెల్లగా ఉన్నామె వెక్కి వెక్కి ఏడ్వడం ప్రారంభించింది. సన్నటామె ఆమెతో, ‘‘ఊరుకో, ఊరుకో’’ అంటూ సముదాయించసాగింది. తర్వాత డాక్టురుగారితో ఇలా చెప్పింది.
‘‘సార్‌, నా పేరు విజయప్రభ. ఈమె నా ఫ్రెండ్‌ సులక్షణ. మేమిద్దరం హిమాయత్‌ నగర్‌లోని పంజాబ్‌ నేషనల్‌ బ్యాంకు బ్రాంచిలో ప్రొబేషనరీ ఆఫీసర్లుగా పనిచేస్తున్నాము’’ అని కాసేపు ఆగి ‘‘నెల రోజుల క్రిందట మా సులక్షణ భర్త యాక్సిడెంట్‌లో చనిపోయాడు. ఆయన ‘విద్యుత్‌ సౌథ’లో అసిస్టెంట్‌ ఇంజనీర్‌. ఇద్దరికీ పెళ్లయి సంవత్సరం కూడా అవలేదు. లవ్‌ మ్యారేజ్‌. ఆయన బైక్‌లో వస్తుంటే, ఖైరతాబాద్‌ మెట్రోస్టేషన్‌ క్రింద, ఒక వోల్వో బస్సు వెనకనుంచి ఢీ కొట్టింది. స్పాట్‌ డెత్‌!
‘‘ఆమెను చెప్పనివ్వండి అమ్మా’’ అన్నాడాయన.
సులక్షణ కళ్లు తుడుచుకుని చెప్పింది. ‘‘హివజ్‌ మై ఫ్రెండ్‌, లవర్‌, మెంటార్‌ అండ్‌ ఫిలాసఫర్‌ సర్‌. అతని దుర్మరణాన్ని నేను డైజెస్ట్‌ చేసుకోలేకపోతున్నాను. నాకు బ్రతకాలనే ఆశ అస్సలు లేదు. నా జీవితం నాశనమైపోయిందిసార్‌’ అంటూ ఆక్రోశించిందామె.
‘‘ఒక రకమైన డిప్రెషన్‌లోకి వెళ్లిపోయింది సర్‌. ఆఫీసుకు సెలవు పెట్టేసింది. ఎంత బలవంతం చేసినా ఏమీ తినదు. తాగదు, నీరసించిపోయింది. మనం చెప్పింది దాని మెదడులో ఇంకడానికి కొంత సమయం తీసుకుంటూంది. అభావంగా చూస్తూంది. అప్పుడప్పుడు మైల్డ్‌గా ఫిట్స్‌ కూడా వస్తున్నాయి. ’’
‘‘తను అంతగా ప్రేమించిన భర్త పోయిన షాక్‌వల్ల అమ్మా! న్యూరోసిస్‌కు లోనయింది. అక్యూట్‌ డిప్రెస్‌డ్‌ స్టేజ్‌లో ఉంది. దీనికి సెడెటివ్స్‌ ఇస్తాము. కాని వాటివల్ల సైడ్‌ ఎఫెక్ట్స్‌ ఉంటాయి. దీన్నుంచి బయట పడడం ఆమె చేతిలోనే ఉంది. ’’ అని పేషంట్‌ వైపు చూస్తూ ఇలా చెప్పాడు డా॥ పరంజ్యోతి.
‘‘అమ్మాయ్‌! నీవు వెంటనే సెలవు క్యాన్సిల్‌ చేసి, డ్యూటీలో చేరు. వర్క్‌! వర్కును మించిన సెడెటివ్‌ లేదు తల్లీ! ఐడిల్‌గా ఉండకు. బోత్‌ యువర్‌ మైండ్‌ అండ్‌ బాడీ షుడ్‌ బి ప్రి అక్యుపైడ్‌ నా జీవితంలో, నాకు జరిగిన విషాదం వింటావా తల్లీ! ’’
ఆశ్చర్యంగా చూసింది సులక్షణ ఆయన వైపు. ఆయన చెప్పసాగాడు.
‘‘సరిగ్గా రెండేళ్ల క్రిందటి సంగతి. నాకు ఒక్కగానొక్క కొడుకు. పెళ్లి చేశాము. కోడలు బంగారు తల్లి. ఇద్దరు కెనడాలోని ఒక ఎమ్‌. ఎన్‌. సిలో బిజినెస్‌ అనలిస్ట్‌లు. ఒక కూతురు వాళ్లకు. ఏడేళ్లది. ముగ్గురూ కెనడాలోనే ఒక ఘోర కారు ప్రమాదంలో మరణించారు. ఒక ట్రక్‌ రాంగ్‌ సైడ్‌లో వచ్చి వీరి కారును గుద్దేసింది. గుర్తు పట్టలేనంతగా మారిపోయాయి శరీరాలు. ’’
‘‘ఆ బాడీ రిమైన్స్‌కే అంత్యక్రియలు నిర్వహించాము. నా భార్య వారికోసం బెంగ పెట్టుకుని మంచానపడింది. నీలాగే తీవ్ర డిప్రెషన్‌లోకి వెళ్లిపోయింది. నేనే స్వయంగా సైకియాట్రిస్ట్‌నైనా వేరే డాక్టరుకు చూపించాను. కానీ ఆమె దక్కలేదు. మూడు నెలల తర్వాత ఆమె మరణించింది.
డాక్టరుగారి గొంతు గద్గదమైంది. కన్నీరు కర్చీఫ్‌తో తుడుచుకున్నారు. నేను ప్రాక్టీసు మానలేదు. మానేసి దుఃఖిస్తూ కూర్చుంటే నా గతి అంతే అయ్యేది. ‘‘అఫ్‌కోర్స్‌, లైఫ్‌ మస్ట్‌ గో ఆన్‌’’ అన్నారు కదా వేదాంతులు. మా ఊరు హిందూపురం నుంచి ఒక దూరపు బంధువును వంటచేసి పెట్టడానికి తెచ్చుకున్నాను. ఆమె ప్రస్తుతానికి నాకు అన్నీ’’
సులక్షణ ముఖంలో మార్పు! ’ ఐ యామ్‌ వెరీ సారీ సర్‌’’ అన్నది.
‘‘వెంటనే జాబ్‌లో చేరుతల్లీ! మెన్‌ మే కమ్‌ అండ్‌ మెన్‌ మే గో బట్‌ ఐ గో ఆన్‌ ఫరెవర్‌’’ అంటారు విలియమ్‌ వర్డ్స్‌ వర్త్‌, ‘ది బ్రూక్‌’ అనే కవితలో! మన జీవితం కూడ ఒక మహానది లాంటిదమ్మా! అంటూ లేచి వచ్చి ఆమె భుజం మీద చేయివేసి అనునయంగా తలనిమిరాడాయన. సులక్షణకు ఆ క్షణం ఆయన తండ్రిలా అనిపించాడు. తలెత్తి ఆయన్ను చూసింది. ఆమె కళ్లలో ఒక పరివర్తన!
‘‘నీకు టాబ్లెట్స్‌ రాసిస్తాను. చాలా తక్కువ పవర్‌. 0. 5 యంజి. మాత్రమే. నిద్రపట్టకపోతే వేసుకో జాగ్రత్త తల్లీ’’
ఇద్దరూ ఆయన నమస్కరించి వెళ్లిపోయారు.
కాసేపటి తర్వాత డాక్టరు గారి భార్య వచ్చింది. ‘‘అప్పయ్యా! పరంజోతీ, మద్యాన్నం బోయినంలోకి తినేకి ఏం చెయ్యలనాయనా, సచ్చియాలోకాన ఉండాదోగాని, ఆశశికాంతమ్మ, నీ బాగోగులు నా సేతిలో బెట్టి పోయిండ్ల్యా! టైమయిండాది, బెరీన చెప్పు మల్ల! ’’ అన్నదామె అచ్చు అనంతపురం జిల్లా యాసలో!
డాక్టర్‌ గలగలా నవ్వాడు!
‘‘అయితే విన్నావన్నమాట! ’’ అన్నాడు.
ఆమె కూడా నవ్వింది!
‘‘హిందూపురంనుంచి నన్ను వండిపెట్టడానికి తెచ్చుకున్నారా?
ఇంకానయం! రెండోపెళ్లాన్నని చెప్పలేదు! ’’
ఇంతలో ఆయన సెల్‌ మోగింది. ఓవర్‌సీస్‌ కాల్‌! అదే వాట్సప్‌ కాల్‌! అట్నుంచి కొడుకు, కోడలు!
‘‘నాన్నా, ఎలా ఉన్నారు? భోజనం అయిందా, అమ్ముందా అక్కడ! ఓసారివ్వండి’’ అన్నాడు కొడుకు.
అమ్మ ఫోన్‌ తీసుకుంది. ‘‘ఎలా ఉన్నార్రా మీరంతా. ’’ అన్నది. ఆమె గొంతులో కొడుకు పట్ల ప్రేమంతా ఒలికింది.
‘‘ఇంకా భోంచెయ్యలేదేమే? ఏం వంట చేశావీవేళ? ’’
‘‘వాంగీబాత్‌, ఉలవచారు, గుమ్మడి వడియాలు వేయించానులే’’
‘‘అబ్బా, నోరూరుతుందే... ’’ ఏదో అంటున్నాడు.
‘‘ఏమిటి, గుమ్మడికాయ వడియాలు తినాలనిపిస్తుందా? సిగ్గులేకపోతే సరి! రమ్మంటే ఇదిగో అదిగో అని గడిపేస్తున్నారుగానీ’’ కోడలు తీసుకున్నట్లుంది ఫోన్‌. ‘‘అత్తా, దసరాకు వస్తున్నాం ఫ్లైట్‌ టికెట్స్‌ కూడా బుక్‌ అయ్యాయి’’
‘‘ఫోన్‌ స్పీకర్‌ మోడ్‌లో ఉది. ఆయన కోడలు మాటలు విని మహదానంద పడ్డాడు.
శశికాంత విపరీతంగా నవ్వుతూ అన్నది. ‘‘ఓరేయ్‌ మీనాన్న మళ్లీ మిమ్మల్ను యాక్సిడెంట్‌లో చంపేశాడురా ఇప్పుడే! నన్నేమో... నన్నేమో హిందూపురం నుంచి తెచ్చుకున్నాడట. నన్నూ చంపేశాడు. ’’
అట్నుంచి నవ్వులు! అవునమ్మ! ఒక మానసిక రోగి బాగుపడతారంటే అలాంటి అబద్ధం చెపితే మంచిదే. మైడాడ్‌ ఈజ్‌ గ్రేట్‌!
పరంజ్యోతి అన్నాడు ‘‘ఒరేయ్‌ ఆశీ, తమ కంటె ఎక్కువ దుఃఖంలో ఉన్నవారి గురించి తెలిస్తే, తమ దుఃఖం కొంచెం ఉపశమిస్తుంది. ఒక గీతను చిన్నదిగా కనబడేలా చేయాలంటే దాని ప్రక్కన దాని కంటె పెద్ద గీతను గీయాలి కాదా! నా ఈ స్ట్రాటజీ ఇంతవరకు ఫెయిలవలేదు!
‘‘ఇంతకూ ఇది సైకియాట్రిలో ఉందా మామా! ’’
‘‘అన్నీ శాస్త్రాల్లో ఉండవమ్మా పరా, కొన్ని మనం ఇన్నోవేట్‌ చేయాలి మరి! ’’
‘‘యు ఆర్‌ సూపర్‌ మామా! ’’
‘‘మేం కెనడాకు తిరిగి వెళ్లేటప్పుడు మాతో రావాలి మీరు. మీరు సరేనంటే మాతో బాటు రిటర్న్‌ టిక్కెట్లు బుక్‌ చేస్తాము. ’’
డాక్టరు గారు ఇబ్బందిగా ముఖం పెట్టారు. తన ప్రాక్టీసు వదలి ఎక్కడకూ రాడాయన.
‘‘మనమూ వెళదామండీ! ’’ అన్నది శశికాంత గోముగా
‘‘సరే అయితే కాని ఓన్లీ త్రీమంత్స్‌! నాట్‌ సిక్స్‌ మంత్స్‌! ’’
అన్నాడు మానవ మనస్తత్వాన్ని మధించిన ఆ అపరధన్వంతరి హాయిగా నవ్వుతూ.